انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا در دورههای قبلی، تاثیرات قابل توجهی بر روابط بین ایالات متحده و ایران گذاشت. با توجه به تجربیات گذشته و سیاستهایی که او در طول دورههای قبلی ریاستجمهوری اتخاذ کرد، احتمال بازگشت او به کاخ سفید میتواند بار دیگر تنشها را افزایش داده و معادلات دیپلماتیک دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله به بررسی اثرات بالقوه این انتخاب بر روابط دوجانبه ایران و آمریکا خواهیم پرداخت.
سیاستهای ترامپ در دوره قبلی و تاثیرات آن بر ایران
در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، وی به سرعت از توافق هستهای ایران، موسوم به برجام، خارج شد. این خروج، با افزایش تحریمها و فشار اقتصادی بر ایران همراه بود که در نتیجه، اقتصاد ایران ضربههای سنگینی از این تحریمها دریافت کرد. ترامپ در این دوره، تلاش کرد تا ایران را به پذیرش توافق جدیدی وادار کند که محدودیتهای بیشتری برای فعالیتهای هستهای و حتی نظامی آن کشور وضع میکرد. این رویکرد، منجر به تشدید تنشها بین دو کشور و حتی وقوع چندین حادثه نظامی شد.
احتمال تشدید تحریمها و افزایش فشار اقتصادی
در صورت بازگشت ترامپ به قدرت، انتظار میرود که تحریمها علیه ایران به سرعت دوباره افزایش یابند و حتی شرایط اقتصادی و تجاری این کشور را دشوارتر کنند. ترامپ همواره نشان داده که برای مقابله با ایران، رویکرد سختگیرانهای در پیش میگیرد و بازگشت او به قدرت میتواند به معنای تشدید دوباره فشارهای اقتصادی باشد. تحریمهای احتمالی در این دوره میتوانند نه تنها در زمینههای نفت و بانکداری، بلکه در حوزههای تکنولوژی، تولید و حتی ارتباطات نیز گسترش یابند.
تاثیرات احتمالی بر مذاکرات هستهای
از مهمترین مسائل بین دو کشور، موضوع برنامه هستهای ایران است. در صورت انتخاب مجدد ترامپ، بازگشت به میز مذاکره برای ایران دشوارتر خواهد بود. سیاستهای ترامپ نشان میدهد که او علاقهای به توافقهای چندجانبه ندارد و خواهان توافقی مستقیم و یکجانبه با ایران است که تضمینهای بیشتری برای آمریکا فراهم کند. از این رو، احتمالاً تنشها در مذاکرات هستهای و احتمال توافقی پایدار به چالش کشیده خواهد شد.
تاثیرات بر اقتصاد ایران
تحریمهای احتمالی و افزایش فشارهای اقتصادی میتواند اثرات عمیقی بر اقتصاد ایران بگذارد. از جمله این تاثیرات، افزایش نرخ ارز و تورم است که میتواند قدرت خرید مردم را کاهش داده و شرایط اقتصادی را پیچیدهتر کند. علاوه بر این، فشارهای ترامپ بر صنعت نفت ایران، درآمدهای ارزی این کشور را به شدت کاهش خواهد داد و دولت ایران مجبور خواهد شد به راهکارهای جدیدی برای مقابله با این مشکلات روی آورد.
رویکرد ترامپ به متحدان منطقهای و اثر آن بر ایران
ترامپ در دورههای قبلی نشان داده بود که روابط نزدیکی با کشورهای متحد آمریکا در خاورمیانه، به ویژه اسرائیل و عربستان سعودی دارد. بازگشت او به قدرت احتمالاً به معنای ادامه این روابط و حتی تقویت آنها خواهد بود. این مسئله میتواند به معنی افزایش فشارهای سیاسی و نظامی بر ایران از سوی این کشورها باشد. همچنین احتمال میرود که آمریکا در این دوره کمکهای نظامی بیشتری به این کشورها ارائه دهد تا ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد.
چالشها و فرصتها برای ایران
هرچند بازگشت ترامپ به قدرت میتواند مشکلات زیادی برای ایران ایجاد کند، اما میتوان به آن از زاویهای دیگر نیز نگریست. ایران ممکن است با اتخاذ راهبردهای جدید در روابط بینالملل و توسعه روابط با دیگر کشورها، از جمله روسیه و چین، تا حدی از اثرات منفی این سیاستها بکاهد. همچنین، این وضعیت میتواند ایران را به سمت تقویت صنایع داخلی و کاهش وابستگی به واردات سوق دهد.
نتیجهگیری
بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به قدرت میتواند پیامدهای مهمی برای روابط ایران و آمریکا داشته باشد. با توجه به رویکردهای گذشته او، احتمال افزایش تنشها و تحریمها وجود دارد که شرایط اقتصادی و سیاسی ایران را تحت تاثیر قرار میدهد. از سوی دیگر، این تهدیدات میتوانند به عنوان فرصتی برای ایران در جهت تقویت روابط منطقهای و توسعه داخلی محسوب شوند.